Internetowe Archiwum KPN - strona glowna
najwazniejsze dokumenty kpn z l. 1979-1993
teksty polityczne Leszka Moczulskiego z l. 1973-2004
inne dokumenty
Historia KPN
procesy polityczne kierownictwa kpn
encyklopedia kpn
czytelnia prasy kpn
wspomnienia dzialaczy  kpn
najwazniejsze publikacje nt. kpn
historia marszow szlakiem I Kompanii Kadrowej w l. 1981-1990
forum bylych dzialaczy kpn
kontakt z administratorem

Historia KPN

Obszar drugi

 

Karnawał Solidarności

W przeciwieństwie do innych przedsierpniowych grup opozycyjnych (SKS oraz AN) po Sierpniu krakowska KPN kontynuowała działalność pod własnym szyldem. We władzach regionalnych małopolskiej "S" członków KPN nie było, choć były osoby sympatyzujące z konfederacją (Ryszard Majdzik - b. członek KPN, Stanisław Kuś). 

11 listopada 1980 KPN (wspólnie z AN, ChWLP oraz RMP) zorganizowała kolejne, trzecie już w Krakowie obchody Święta Niepodległości. W demonstracji z Wawelu na Plac Matejki udział wzięło ok. 6 tys. osób. Przy Pomniku Nieznanego Żołnierza przemawiał Stanisław Palczewski z KPN.

SB kontynuowała represje wobec konfederatów, zgodnie z oficjalną linią oddzielenia "nurtu zdrowej odnowy" od "politycznych graczy". W rezultacie do aresztów jeszcze w roku 1980 trafili ogólnopolscy przywódcy KPN a z Krakowa - Krzysztof Bzdyl (jeden z najbardziej radykalnie nastawionych krakowskich konfederatów). Bzdyl w areszcie pozostawał przez pół roku. Pozostali przywódcy krakowskiej KPN nękani byli przesłuchaniami. W odpowiedzi - 27 listopada 1980 partia zawiesiła działalność na terenie Obszaru Południowego (7 stycznia 1981 podobną decyzję podjął ukrywający się Romuald Szeremietiew w odniesieniu do do wszystkich obszarów KPN na terenie całego kraju). "Opinia Krakowska" ukazywała się dalej, ale jako pismo RPPS a nie KPN.

5 marca 1981 powstał (przy MKZ "S") regionalny, krakowski KOWzaP, który organizował akcje na rzecz uwolnienia więźniów politycznych. W tym czasie byli to - oprócz braci Kowalczyków - przede wszystkim działacze KPN. 

25 maja 1981 - mimo gróźb SB i próśb ze strony krakowskiej kurii - studencki KOWzaP zorganizował kilkutysięczną demonstrację pod hasłem uwolnienia więźniów politycznych. Tego dnia podobne demonstracje organizowane w wielu miastach Polski.

Utworzono także KOWzaP przy Hucie im. Lenina - największym zakładzie pracy w regionie. Wydawał on pismo "Biuletyn Informacyjny". W jego skład weszli: Jan Ciesielski, Stanisław Handzlik, Andrzej Hudaszek, Anna Gorazd, Stefan Jurczak.

Podobnie jak w całym kraju, w 2. połowie 1981 następował wyraźny napływ nowych członków do Konfederacji (zwłaszcza młodzieży). 9 lipca 1981, decyzją przebywającego przejściowo na wolności Leszka Moczulskiego, KPN wznowiła działalność wewnętrzną (budowa struktur) a w sierpniu 1981 - działalność zewnętrzną (polityczną).

Ważną rolę formacyjną odegrał - zorganizowany przez działaczy "S" (pierwszy raz po II wojnie światowej), formalnie pod patronatem Społecznego Komitetu Opieki nad Kopcem Marszałka Piłsudskiego - marsz szlakiem Pierwszej Kompanii Kadrowej z Krakowa do Kielc (6-12 sierpnia 1981). Wielu uczestników tego pierwszego powojennego Marszu trafiło wkrótce do krakowskiej Konfederacji.

Sam Komitet Opieki nad Kopcem odegrał ważną rolę wychowawczą, gdyż zainicjował prace renowacyjne przy bardzo zaniedbanym Kopcu. Kierował nimi Witold Tukałło, uczestniczyła patriotycznie nastawiona młodzież.

Istotne znaczenie dla umocnienia pozycji KPN na krakowskiej scenie politycznej miały także wielkie publiczne demonstracje zorganizowane w Krakowie w ostatnich miesiącach przed wprowadzeniem stanu wojennego: 4 października (rocznica bitwy pod Kockiem) pod Kopcem Piłsudskiego (zorganizowana przez "Solidarność", z udziałem delegacji KPN), 11 listopada (wielotysięczna demonstracja zorganizowana przez KPN, która dysponowała własną służbę porządkową z biało-czerwonymi opaskami) oraz 29 listopada (Marsz Wolności i Praw Człowieka zorganizowany przez KOWzaP). Stosunek władz małopolskiej "Solidarności" do tych działań (zwłaszcza do obchodów Święta Niepodległości) był negatywny.

***

Także w województwie kieleckim powstał regionalny KOWzaP (23 lutego 1981), który wydawał pismo "Robotnik. Niezależny Informator Kielecki". KOWzaPy powstawały także w poszczególnych zakładach pracy (m.in. przy Hucie im. Nowotki w Ostrowcu Świętokrzyskim). Podobnie jak w wielu innych ośrodkach w kraju niektórzy uczestnicy komitetów zadeklarowali przystąpienie do KPN (np. w lipcu 1981 9 osób w Ostrowcu Świętokrzyskim - na ich czele stał Robert Minkina).

Nieco wcześniej (w czerwcu 1981) z inicjatywą utworzenia komórki KPN w Kielcach wystąpili działacze NZS. Część z nich kolportowała materiały KPN przywożone z Lublina, część wydawała własne materiały, drukowane na matrycach przywożonych z Krakowa.

W sumie w województwie kieleckim w KPN przed Grudniem działało kilkanaście osób.

 

Materiały są dostępne na licencji CC BY 3.0 PL

Zezwala się na dowolne wykorzystanie treści

pod warunkiem wskazania autorów praw do tekstu.