Po wprowadzeniu stanu wojennego internowano co najmniej 25 krakowskich konfederatów (lub byłych konfederatów), przy czym - inaczej niż w innych regionach Polski - niektórych internowano za działalność w Konfederacji a nie w "S" czy w NZS (np. Gąsiorowski, Kahl-Stachniewicz, Palczewski, Łenyk, Jerzy Mohl). 

Konfederaci brali aktywny udział w strajkach grudniowych 1981 w zajezdniach MPK w Czyżynach i Łagiewnikach, na Akademiin Medycznej oraz HiL. Za udział w tych strajkach na kary bezwzględnego pozbawienia wolności skazano trzech konfederatów. Byli to: Krzysztof Bzdyl (2 lata), Kazimierz Kowalówka (1,5 roku), Marian Stach (2 lata). 

Krakowscy konfederaci brali też udział w spontanicznej demonstracji na Rynku Głównym 17 grudnia 1981, która została rozproszona przez armatki wodne, ZOMO i wojsko. 

Jeszcze w grudniu 1981 spontanicznie powstały dwa nowe ośrodki konfederackie, które zapewniły krakowskiej KPN funkcjonowanie w warunkach stanu wojennego. Były to: Tajne Tymczasowe Kierownictwo Akcji Bieżącej (TTKAB) oraz Centralne Kierownictwo Akcji Bieżącej (CKAB). Kraków był prawdopodobnie jedynym polskim miastem, w którym KPN działała w 1982 "pod własną banderą".

W skład TTKAB weszli: Marian Gut jako przewodniczący, Wojciech Oberc, Ryszard Pyzik i Witold Toś. Na przełomie marca i kwietnia 1982 dołączył Ryszard Bocian. Grupa uruchomiła własną poligrafię (białko), za co odpowiadał Marek Bik. W styczniu ukazały sie pierwsze ulotki, w marcu - pierwszy numer "Niepodległości". Pierwszy zespół tego pisma tworzyli: Bik, Stanisław Papież, Małgorzata Szeremeta, Toś, Tukałło. Zorganizowano sprawną sieć kolportażu (Agata Dziadowiec, Mirosław Dziewoński, Krzysztof Kwiatkowski). TTKAB utrzymywał kontakt z internowanym Łenykiem.

Równolegle z "Niepodległością" zaczęła sie ukazywać "Zomorządność", wydawana przez sympatyzujących z KPN: Macieja Kusia (syna internowanego Stanisława Kusia z ZR "S" Małopolska), Andrzeja Załuskiego i jego matkę - Krystynę,

W skład CKAB weszli: Jerzy Żebrowski (jako przewodniczący), Andrzej Izdebski, ks. Stefan Mazgaj i Tukałło. Grupa także uruchomiła własną poligrafię, za którą odpowiadał Bogdan Długopolski (później - Ryszard Bocian). Izdebski w oparciu o swoje kontakty akowskie i eneszetowskie stworzył profesjonalną grupę, która sporządzała raporty wywiadowcze. Wznowiono wydawanie "Opinii Krakowskiej". CKAB utrzymywał kontakt z internowanym Gąsiorowskim. 

Obie grupy organizowały akcje małego sabotażu (rozrzucanie ulotek, malowanie napisów na murach, odciskanie pieczątek z różnymi napisami w miejscach publicznych). W CKAB za mały sabotaż odpowiadał Tomasz Baranek, który dysponował własną grupą.

W marcu 1982 TTKAB i CKAB nawiązały bezpośredni kontakt. Kilka osób (Bocian, Tukałło) było związanych z oboma strukturami.

Od stycznia do maja 1982 w każdą miesięcznicę 13 Grudnia w kościele Mariackim odbywały się msze za ojczyznę. Od 13 marca, z inicjatywy kapeenowskiej młodzieży, po mszach dochodziło do marszów wokół Rynku. 13 kwietnia interweniowało ZOMO. Mimo tego 13 maja na krakowskim Rynku zebrało się ponad 10 tysięcy osób. Rynek został całkowicie zagazowany przez ZOMO. Z kolei 3 Maja zorganizowano po mszy na Wawelu pochód Drogą Królewską na Plac Matejki, który również został brutalnie rozbity przez ZOMO. Od 13 czerwca 1982 msze za ojczyznę przeniesiono do Bieńczyc (w Nowej Hucie) i tam ciężar walk z ZOMO wzięli na siebie młodzi robotnicy z Kombinatu.

Tymczasem po mszy na Rynku 13 kwietnia 1982 zatrzymany został Andrzej Załuski z "Zomorządności". W kotle, który SB zorganizowała w jego mieszkaniu wpadli Tukałło i Waldemar Czyż. Z kolei w maju 1982 aresztowano powiązanych z CKAB: Bogdana Głowackiego, Ewę Tukałło (żonę Witolda) oraz Wiesława Grudniewicza. Czyż i Witold Tukałło wyszli po dwóch miesiącach bez procesu (brak dowodów), Załuskiego sąd uniewinnił w lipcu. Grudniewicz w czerwcu dostał 4 lata, Głowacki w sierpniu - 3 lata, Ewa Tukało we wrześniu - wyrok w zawieszeniu (z uwagi na stan zdrowia). 

W czerwcu 1982 wpadła przypadkowo drukarnia "Niepodległości". Do aresztu trafili: Bik, Papież i Toś. Papież dostał wyrok w zawieszeniu, Bik i Toś w październiku 1982 - po 3 lata. Wydawanie "Niepodległości" przejął Bocian a po jego internowaniu - Sławomir Onyszko.

W sierpniu 1982 w drugiej powojennej "kadrówce" brało udział zaledwie piętnaście osób, w tym pięciu konfederatów. Mimo nękania przez MO i SB, grupa przemieszczając sie polnymi drogami, dotarła 12 sierpnia do Kielc.

W połowie 1982, w związku ze zwolnienie z internowania starych działaczy KPN, nastąpiła reorganizacja krakowskiej struktury KPN. CKAB kontynuowało działalność w poszerzonym składzie (dołączono: Bociana, Gąsiorowskiego i Palczewskiego). TTKAB zakończył swoje istnienie. Przywrócony stary KAB Obszaru (w składzie Palczewski, Gąsiorowski, Kahl-Stachniewicz i Łenyk, bez Bzdyla, który był w więzieniu, bez Tora, który w 1981 zmarł i bez Żurka, który się ukrywał), zaś członkowie dawnego TTKAB utworzyli KAB Okręgu (Gut, Bocian, Oberc, Pyzik oraz Krzysztof Stolarczyk). Poza tymi strukturami KPN funkcjonowały samodzielne grupy młodzieżowe, koncentrujące się na udziale w walkach ulicznych oraz akcjach małego sabotażu. Należeli do nich m.in. bracia Mohlowie (Jerzy i Artur), Wojciech Słowik czy Grzegorz Hajdarowicz.

Późnym latem i jesienią nastąpiła druga fala internowania działaczy KPN. Do obozu internowania trafiło 10 osób (w większości związanych z dawnym TTKAB oraz CKAB) a jeden - został powołany do wojska, do karnej kompanii (co było surogatem internowania).

Jesienią 1982 zdemaskowano - jako agenta - Gąsiorowskiego (który rzeczywiście był tajnym współpracownikiem SB). Usunięto go ze struktur KPN a w styczniu 1983 podpalono jego mieszkanie na VII piętrze (dzięki przypadkowi on i jego rodzina wyszli z tego zamachu cało).

Kraków był jedynym chyba miastem w Polsce, w którym we władzach podziemnej "S" (czteroosobowe prezydium RKW Małopolska) znalazł się działacz KPN. Był to Jan Pacula. Wpadł we wrześniu 1982. Po ciężkim śledztwie dostał 3 lata.

W listopadzie i w grudniu 1982 zwolniono ostatnich internowanych. Był wśród nich Radosław Huget z KPN i NZS.

Mimo represji, jakie spadły na środowisko konfederackie 11 listopada 1982 zorganizowano, podobnie jak w poprzednich 4 latach, obchody Święta Niepodległości. Manifestacja po mszy św. w katedrze wawelskiej zakończyła się walkami ulicznymi na Alejach.

***

Działacze KPN w województwie kieleckim po Grudniu zaniechali działalności pod szyldem Konfederacji. Pięciu z nich (m.in. Minkina) zostało internowanych. W Ostrowcu Świętokrzyskim część konfederatów kontynuowała działalność pod nazwą Komitet Ocalenia Związku. W maju 1982 sześciu z nich (Krzysztof Partyka, Ryszard Sobala, Waldemar Walczak, Leszek Olszewski, Andrzej Żółciński i Jarosław Salita) zostało aresztowanych za kontynuowanie działalności związkowej i skazanych na kary od 3 do 3,5 roku więzienia. W kwietniu 1983 wszyscy (z wyjątkiem Walczaka) skorzystali z prawa łaski. Walczaka zwolniono w sierpniu 1983 na mocy amnestii.

Materiały są dostępne na licencji CC BY 3.0 PL. 

Zezwala się na dowolne wykorzystanie treści

pod warunkiem wskazania autorów praw do tekstu.