XX (5) Marsz – 1985
Okres poprzedzający Marsz
w 1985 roku był szczególnie trudny dla jego stałych
uczestników.
Jesienią 1984 roku przed
Kolegium do spraw Wykroczeń w Jędrzejowie stanęło 64
uczestników poprzedniego Marszu. Formalnym powodem było
naruszenie art. 52 par. 1 pkt 4 kodeksu wykroczeń (udział w
nielegalnym zgromadzeniu). Trzyosobowy skład orzekający
miasta i gminy Jędrzejów (w składzie: Ryszard Skrobot –
przewodniczący oraz Adam Kałka i Stefan Dobrowolski) orzekł
grzywny w wysokości od kilku do 15 tys. zł. Druga instancja
w Kielcach (T. Rogoziński, L. Makowska, J. Kęcki oraz D.
Milner) utrzymała te kary w mocy. Część osób zapłaciła
grzywny, niektórym sfinansowały je kościelne komitety pomocy
represjonowanym, inni – zwłaszcza jeśli nie mieli stałego
źródła dochodu ani majątku, który mógłby zająć komornik –
odmówili płacenia. Annę Fischer zwolniono dyscyplinarnie z
pracy w szkole (a gdy wygrała proces w sądzie pracy,
zwolniono ją w trybie zwykłym). Adam Ostoja-Owsiany miał
postępowanie dyscyplinarne na łódzkiej uczelni.
Właścicielowi zajazdu w Łączynie wypowiedziano umowę najmu,
a gdy wynajął inny lokal, mający gorszą lokalizację, nękano
go kontrolami, wreszcie doprowadzono do choroby nerwowej.
Porwanie, a następnie
zamordowanie ks. Jerzego w październiku 1984 roku oraz inne
przypadki niewyjaśnionych śmierci, pobić przez nieznanych
sprawców oraz zastraszania działaczy opozycji, spowodowały
powstanie w Krakowie 7 listopada 1984 roku Inicjatywy w
Obronie Praw Człowieka „Przeciw Przemocy”. Była to pierwsza
grupa opozycyjna w kraju, która podjęła jawne działanie
przeciwko władzy po 13 Grudnia. Wśród 22 założycieli
Inicjatywy było 8 wcześniejszych uczestników Kadrówek (7 z
KPN): Marek Bik, Andrzej Izdebski, Maria Koczur, Zygmunt
Łenyk, Mieczysław Majdzik, Przemysław Markiewicz, Wojciech
Pęgiel i Witold Toś.
10 lutego 1985 roku
ukazał się pierwszy (podwójny) numer pisma „6 Sierpnia”,
wydawanego przez Wojciecha Pęgiela. W pierwszych dwóch
numerach opublikowano wszystkie komunikaty Inicjatywy (nr
1-13) za okres 14 listopada 1984 – 16 marca 1985, a także
Memorandum Rady Politycznej KPN, domagające się wykonania
przez Sowietów zobowiązań podjętych 40 lat wcześniej w
Jałcie, dotyczących wolnych wyborów w Polsce.
Z kolei 9 marca 1985 roku
oddział antyterrorystów rozbił zebranie Rady Politycznej KPN
w Warszawie, w którym brało udział dwóch uczestników
Kadrówek: Pęgiel i Łenyk. Obydwaj zostali wkrótce zwolnieni
(Łenyk ze względu na niepełnosprawność, prawie całkowitą
utratę wzroku, Pęgiel był tam formalnie jako jego
przewodnik), ale pozostałych pięciu uczestników zebrania
zatrzymano w areszcie i postawiono przed sądem.
W lutym 1985 roku
aresztowany został w Warszawie po wyjściu z mieszkania
Leszka Moczulskiego uczestnik Kadrówek w latach 1983 i 1984
Jacek Torbicz. Wyszedł na wolność po 9 miesiącach. W czerwcu
1985 roku trafił do aresztu uczestnik Kadrówki w 1984 roku,
związany z KPN działacz nowohuckiej
Solidarności Adam Słupek. Został skazany w styczniu 1986
roku na 2 lata więzienia.
W grudniu 1984 roku w
mieszkaniu Tukałły spotkało się grono przygotowujące XX (5)
Marsz, m.in.: Kulak (komendant) oraz Witek z Kielc, a także:
Pęgiel, Tukałło, Nowakowski, Marcinek i Stawiarski z
Krakowa. Postanowiono skończyć z prowizorką i opracowano
Regulamin Marszów, który m.in. zabraniał spożywania alkoholu
na trasie oraz przewidywał podział na noclegach na grupy
żeńskie i męskie (jak na pielgrzymkach). Zdecydowano się na
koncepcję BIM-BOM, tzn. utworzono Biuro Informacji Marszu,
które miało funkcjonować cały rok, oraz Biuro Organizacji
Marszu, które miało rozpoczynać działalność na miesiąc przed
Marszem. Oba biura miały wyłonić komendę Marszu. Aby
utrudnić MO i SB obserwowanie przebiegu Marszu, postanowiono
podzielić uczestników na 4 plutony, co było nawiązaniem do
historycznych plutonów I kompanii kadrowej. Nazwano je
imionami dowódców plutonów z 1914 roku: pierwszy –
Kazimierza Herwina-Piątka, drugi – Henryka
Kroka-Paszkowskiego, trzeci – Stanisława
Burchardta-Bukackiego, czwarty – Jana Kruka-Kruszewskiego.
czytaj
dalej... |