Internetowe Archiwum KPN - strona glowna
najwazniejsze dokumenty kpn z l. 1979-1993
teksty polityczne Leszka Moczulskiego z l. 1973-2004
inne dokumenty
Historia KPN
procesy polityczne kierownictwa kpn
encyklopedia kpn
czytelnia prasy kpn
wspomnienia dzialaczy  kpn
najwazniejsze publikacje nt. kpn
historia marszow szlakiem I Kompanii Kadrowej w l. 1981-1990
forum bylych dzialaczy kpn
kontakt z administratorem

Historia KPN

Obszar pierwszy

Bezdech

Po Grudniu pierwsze oznaki wznowienia działalności KPN na Mazowszu można zauważyć dopiero w 1983. Krzysztof Król nawiązał kontakt ze zwolnionym w grudniu 1982 z obozu internowania Zygmuntem Goławskim (seniorem) z Siedlec i Tadeuszem Jandziszakiem z Wrocławia. Cała trójka zaczęła występować w imieniu Rady Politycznej KPN, używając pseudonimów: "Andrzej Grot" (Król), "A. Kowalski" (Goławski) oraz "Zawisza" (Jandziszak). Król od końca 1982 podróżował także po Polsce, aby nawiązać kontakt z innymi ośrodkami KPN. Swoje kontakty z innymi miastami miał także Goławski (np. jako jego łącznik miedzy Siedlcami a Krakowem występował Piotr Troszkiewicz z Siedlec, który uczył sie w krakowskim LO).

 

11 listopada 1983 osoby ze środowiska warszawskeij KPN oraz Krąg Pamięci Narodowej zorganizowały uroczyste msze święte w katedrze św. Jana oraz kościele Świętego Krzyża. Po ich zakończeniu ok. 20 tys. osób przemaszerowało pod Grób Nieznanego Żołnierza. 

 

Z kolei Andrzej Iwański corocznie organizował w kościele św. Klemensa na Karolkowej (za zgodę proboszcza ks. Sitko) msze święte w rocznice ujawnienia Zbrodni Katyńskiej (czyli w kwietniu) oraz 17 września.

 

Tymczasem jeszcze w 1983 Król rozpoczął wydawanie pisemka Rady Politycznej pn. "Przegląd KPN" oraz wydał jeden numer pisma "Strzelec" (80 stron)  - w imieniu Organizacji Młodzieżowej  "Strzelec", którą kierował. Z kolei Andrzej Szomański i Bohdan Urbankowski rozpoczęli wydawanie pisma "Przyszłość Polski". Oba środowiska wkrótce nawiązały łączność (Szomański prowadził szkolenia z młodzieżą (m.in. w Parku Kampinoskim).

 

1 marca 1984 wznowił formalnie działalność KAB Obszaru Centralnego w 4-osobowym składzie: "Marcin Barski" (Andrzej Szomański), "Roman Borkowski", "Marek Karwowski", "Robert Szklany".

 

W czerwcu 1984 w trakcie imienin Gęsickiego 6-osobowa grupa rozwiesiła transparent KPN w centrum Warszawy.

 

W sierpniu 1984 konfederaci uczestniczyli w organizacji uroczystych obchodów 40. rocznicy Powstania Warszawskiego (sesja naukowa w kościele Świętego Krzyża, wystawa w wieży kościoła św. Anny) zaś grupa młodych warszawskich konfederatów wzięła udział w Marszu Szlakiem I Kompanii Kadrowej (Gęsicki, Wnuk, Maćkowiak oraz Szomański, który uczestniczył w wymarszu "kadrówki" 6 sierpnia).

 

W 1984 Król (pod pseudonimem "Andrzej Grot" wydał broszurę "Leszek Moczulski. Życie i idea".

 

Latem 1984, w związku z amnestią, przywódcy KPN znaleźli sie na wolności. Moczulski zwolniony 4 sierpnia 1984 z Barczewa (wraz z żoną i Królem) już 11 sierpnia 1984 dołączył do pieszej pielgrzymki do Częstochowy, 21 września przemawiał na pogrzebie płk. Kwiecińskiego, którego pożegnał jako honorowego członka KPN, odbywał spotkania autorskie (np. 7 października 1984 w kościele w Podkowie Leśnej), nawiązał także kontakt z zagranicą (z Maciejem Pstrąg-Bieleńskim, Aleksandrem Pruszyńskim, Zbigniewem Wołyńskim, Jerzym Zalewskim i Władysławem Galantem).

 

Narastające różnice między zwolnionymi z więzienia liderami KPN dot. taktyki dalszego działania spowodowały, że jesienią tego roku doszło do rozłamu, który szczególnie dotknął KPN w Warszawie i w Siedlcach. Po zebraniu Rady Politycznej 14 października 1984 z KPN odeszli m.in.: Romuald Szeremietiew, Tadeusz Stański, bracia Melakowie (chociaż na pogrzebie ks. Popiełuszki Stefan Melak występował jeszcze ze sztandarem KPN) i rodzina Goławskich. W styczniu 1985 założyli oni Polską Partię Niepodległościową (PPN), która miała prowadzić działalność konspiracyjną.

 

Tymczasem KPN usiłowała kontynuować działalność jawną, co doprowadziło w marcu 1985 do wkroczenia SB na posiedzenie Rady Politycznej. Z terenu Warszawy zatrzymano: Moczulskiego, Szomańskiego (który był w tym czasie szefem Obszaru I), Króla, Grzegorza Rossę i Piotra Węgierskiego. Trzej pierwsi zostali aresztowani. Wkrótce stanęli przed sądem, zostali skazani i wyszli na wolność dopiero latem 1986 (w wyniku kolejnej amnestii).

 

W tym trudnym okresie do warszawskiej KPN przystępowały kolejne grupy: grupa pracowników kilkunastu warszawskich zakładów pracy ze Zbigniewem Adamczykiem,  Andrzejem Chyłkiem i Michałem Janiszewskim (Międzyzakładowe Porozumienie Solidarności "Unia"), grupa młodzieży szkolnej Jerzego Woźniaka (Świt Niepodległości), czy też grupa młodzieży akademickiej Wiesława Gęsickiego, związanego już wcześniej z KPN (Nie Chcemy Komuny),

 

Długo nie udawało się natomiast uruchomić w Warszawie poligrafii, która wydawałaby centralne pisma KPN. Wydawanie "Drogi" wznowiono w 1984, ale w Łodzi (tamtejsze Wydawnictwo Polskie zostało podporządkowane bezpośrednio Warszawie i podawało Warszawę, jako miejsce działalności). Wydawanie "Gazety Polskiej" (pod redakcją Króla) wznowiono dopiero w 1986 za sprawą Michała Janiszewskiego, który odbudował Wydawnictwo Polskie w Warszawie.

 

***

 

Na początku 1983 Jan Chmielewski podjął nieudaną próbę odbudowy płockiej KPN (w kwietniu 1983 SB rozbiła podziemną drukarnię). Nieliczni konfederaci kontynuowali działalność podziemną w ramach "S". Sam Chmielewski w styczniu 1985 przystąpił do PPN.

 

Odbudowa Konfederacji w Płocku nastąpiła dopiero jesienią 1986 za sprawą Dariusza Stolarskiego, który w areszcie na Rakowieckiej w Warszawie poznał Adama Słomkę. Gdy Stolarski wrócił do Płocka pomógł płockim konfederatom nawiązać kontakt organizacyjny z Warszawą. W październiku 1986 szefem okręgu płockiego KPN został Jacek Pawłowicz, wznowiono nabór nowych członków (w połowie 1987 KPN w Płocku liczyła 15 osób).

 

***

 

W omawianym okresie nie udało się odbudować KPN w Radomiu, do czego walnie przyczyniła się nagła śmieć Jacka Jerza w styczniu 1983 oraz emigracja Andrzeja Sobieraja do Australii (w tym samym roku). 

 

Jakieś struktury KPN w Radomiu jednak istniały. Na ich czele (od 1984) stał Krzysztof Bińkowski.

Materiały są dostępne na licencji CC BY 3.0 PL

Zezwala się na dowolne wykorzystanie treści

pod warunkiem wskazania autorów praw do tekstu.