E-Archiwum KPN

Encyklopedia KPN

Działalność KPN zagranicą

Ddziałacze (1979-1984)

 

Brzeziński Jerzy
współpracownik Biura Informacyjnego KPN w Oslo, pełniący rolę kuriera między Oslo a Warszawą.

 

Brzostek Tadeusz
od 1979 na emigracji. Właściciel restauracji w Paryżu. Przedstawiciel KPN we Francji. W drugiej połowie lat 80. -
szef sekcji wydzielonej w ramach Biura Zagranicznego KPN w Paryżu.

Dembski Władysław
przedstawiciel KPN w Australii.

Fryga Ryszard
zob. Obszar XI, działacze.

Gauza Władysław
wyemigrował z PRL do Szwecji w 1973 lub 1974. Osiadł w Oslo. W1976 był jednym z założycieli NKPK, które od 1977 wspierało (finansowo, materiałowo i propagandowo) ROPCiO a Gauza utrzymywał stały kontakt listowny z Leszkiem Moczulskim. W 1979 Gauza został przedstawicielem KPN w Norwegii i przez pewien czas koordynował działalność podobnych placówek na Zachodzie. W wyniku konfliktu z Maciejem Pstrąg-Bieleńskim (przedstawicielem KPN w RFN) Gauza zawiesił jednak współpracę z KPN. W l. 1980-81 w ramach organizacji „Solidaritet Norge – Polen” wysyłał do PRL sprzęt drukarski (ponad 60 maszyn drukarskich) zastrzegając jednak, aby pomoc nie trafiała do KPN. Wspomnienia.

Gładkowski Romuald
przedstawiciel KPN w Kanadzie (Toronto).

Hanff Konstanty Zygfryd/ Konstantin Siegfried (1926-2000)
w l. 1944-1945 żołnierz Wehrmachtu; trafił do niewoli sowieckiej i w 1948 został przekazany do Polski (urodził się w Częstochowie). Od 1956 współpracował z SB jako TW "Karski". W 1969 wyjechał do USA (przejściowo wrócił do Polski i wyjechał ponownie), gdzie w 1976 założył organizację Free Polnad (Wolna Polska), która wydawała pismo pod tym samym tytułem. Występował w USA jako "podsekretarz stanu rządu RP na uchodźstwie" (chodziło o tzw. "rząd Sokolnickiego"). W 1979 nawiązał kontakt z przedstawicielami KPN w Europie (Pstrąg-Bieleńskim, Klebanem, Gauzą i Strzyżewskim), po czym podawał się za przedstawiciela KPN zagranicą, co zostało później zdementowane przez Moczulskiego. W 1983 nawiązał kontakt z Solidarnością Walczącą, wspierając przez kilka lat finansowo i rzeczowo (sprzęt techniczny) jej działalność w kraju.

Kleban Jerzy
wyemigrował z PRL do Szwecji w 1978. W l. 1978 (?)-1982 był redaktorem naczelnym polonijnego miesięcznika "Wiadomości Polskie. Organ Rady Uchodźstwa Polskiego w Szwecji", wydawanego w l. 1959-1988 w Sztokholmie. Został przedstawicielem KPN w Szwecji.

Morelewski Jan
wspierał działalność KPN w USA.

Mroczkowski Jerzy
wyemigrował z Polski w okresie 1968/69. Był redaktor naczelnym tygodnika "Czas" wydawanego w języku polskim w Winnipeg (Kanada), ale kolportowanego także w USA, Australii i Europie Zachodniej. W 1979 "Czas" opublikował "Rewolucję bez rewolucji" oraz  wypowiedź Moczulskiego do II Światowego Zjazdu Jedności z Walczącym Krajem i zaczął pełnić rolę pisma KPN za granicą. Mroczkowski założył także punkt KPN w Winnipeg. Należał do organizacji Free Poland, .

Orłowski Marian
przedstawiciel KPN w USA. Około roku 1980 skonfliktował się z Maciejem Pstrąg-Bieleńskim w związku z czym ten podporządkował go Henrykowi Szusterowi.

Pióro Józef
podawał się za przedstawiciel KPN w USA, jednak Leszek Moczulski w trakcie pobytu w Ameryce wiosną 1987 roku zaprzeczył, aby to była prawda. Prawdopodobnie został mianowany przedstawicielem KPN przez kogoś, kto nie mial do tego uprawnień (Hanff?). W trakcie wykładu Leszka Moczulskiego w Nowym Yoprku w 1987 roku Pióro wraz z żoną usiłowali zakłócić imprezę. 

Pruszyński Aleksander (ur. 1934)
syn Ksawerego Pruszyńskiego. Opuścił Polskę w 1970 i osiadł w Kanadzie. Był  korespondentem pism polonijnych, m.in. tygodnika "Czas". Aktywnie działał w punkcie KPN w Edmonton (Kanada). Często nawiązywał kontakt telefoniczny z mieszkaniem Moczulskich w Warszawie i publikował w prasie telefoniczne rozmowy z Leszkiem Moczulskim (po jego aresztowaniu - z Marią Moczulską). Wspierał finansowo działalność KPN w kraju.

Pstrąg-Bieleński Maciej (ur. 1951)
etnograf. W 1979 (przed powstaniem KPN) wyemigrował do RFN. Osiadł w Kolonii. Został przedstawicielem KPN w RFN, ale dążył do skoordynowania całej działalności zagranicznej KPN, co szybko doprowadziło do jego konfliktu z działającym już wcześniej w Skandynawii Władysławem Gauzą i Tomaszem Strzyżewskim, w wyniku czego dwaj ostatni wycofali się z działalności na rzecz KPN. W 1981 Pstrąg-Bieleński został uznany za jedynego przedstawiciela KPN zagranicą. W 1984, po rozłamie w KPN, odszedł do PPN. W drugiej połowie lat 80. organizował "stowarzyszenie nurtu niepodległościowego" w USA (Stowarzyszenia nn zachowywały odrębność organizacyjną, ale z racji wspólnoty ideowej i popierania programu politycznego KPN wspierały działalność KPN zagranicą). Jak wynika z ujawnionych dokumentów wywiadu PRL w sierpniu 1980 Pstrąg-Bieleński został zarejestrowany przez Departament I MSW jako Kontakt Informacyjny "Wzdręga", gdyż "podjął nieświadomą współpracę" z Andrzejem Madejczykiem, który działał „pod flagą” BND (Federalnej Służby Wywiadowczej RFN), a w rzeczywistości był funkcjonariuszem SB o pseudonimie "Lakar".

Radłowski Jerzy
przedstawiciel KPN w Hiszpanii na czas trwania Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie w 1980 w Madrycie.

Strzyżewski Tomasz (ur. 1945)
przez 18 miesięcy był pracownikiem Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk w Krakowie. W 1977 uciekł z PRL, wywożąc za granicę dokumenty cenzury, które następnie wydał w Szwecji pn. "Czarna Księga Cenzury PRL". Od 1978 współpracował z Norweskim Komitetem Pomocy dla Kraju w Oslo. W 1979 został przedstawicielem KPN w Szwecji (Lund). Utrzymywał stały kontakt telefoniczny z Moczulskim oraz przekazywał informacje dot. KPN na Zachód (m.in. do NKPK w Oslo oraz do RWE). Po konflikcie Gauzy i Strzyżewskiego z Maciejem Pstrąg-Bieleńskim i Klebanem w 1981 Strzyżewski zaprzestał współpracy z KPN. Wspomnienia.

Szuster Henryk
przedstawiciel KPN w USA. W drugiej połowie lat 80. organizował "stowarzyszenie nurtu niepodległościowego" w USA (Stowarzyszenia nn zachowywały odrębność organizacyjną, ale z racji wspólnoty ideowej i popierania programu politycznego KPN wspierały działalność KPN zagranicą).

Wilk Franciszek (1914-1990)
prezes emigracyjnego PSL, które wchodziło w skład rządu RP na wychodźstwie i przedstawiciel KPN w Wielkiej Brytanii.

 

Źródła:

  • Internetowa Encyklopedia Emigracji;

  • Reniak Marian (współpraca: Pudysz Zbigniew, Zalewski Tadeusz), KPN, kulisy, fakty, dokumenty; Warszawa 1982.

  • Solidarność, Zachód i węże. Służba Bezpieczeństwa wobec emigracyjnych struktur Solidarności 1981-1989, wstęp, wybór i opracowanie Patryk Pleskot, Warszawa 2011.

  • Videofact, archiwa historyczne

  • Wołk Grzegorz, Konfederacja Polski Niepodległej – geneza i działalność do wprowadzenia stanu wojennego [w:] Opozycja demokratyczna w PRl w latach 1976–1981 (pod redakcją Wojciecha Polaka, Jakuba Kufla, Przemysława Ruchlewskiego), Gdańska 2012.

  • Wójtowicz Norbert, Współpraca „Grupy Logistycznego Wsparcia Podziemia” w Stuttgarcie z opozycją niepodległościową w Polsce (1983–1989), Przegląd Polsko-Polonijny, Półrocznik Nr 4, zeszyt 1, Gorzów Wielkopolski, 2012.

  • IPN BU 0141/3/12, Akta Kontrolne śledztwa L. Moczulski i inni.

. . . . . .